Jelmer Evers
Volgens innoverende docent Jelmer Evers moet het in het onderwijs om de individuele verhalen gaan. Hij schreef het boek ‘Flip the System’ over radicale vernieuwing in het onderwijs.
In 2013 was Jelmer Evers onze radicale onderwijsvernieuwer. Hij werkte toen als geschiedenisleraar op havo/vwo-school UniC (‘joenik’), met zo’n zeshonderd leerlingen in het Utrechtse Kanaleneiland. Een eigenzinnige school, en Evers was het eigenzinnigst. Hij introduceerde er als een van de eerste in Nederland flipping the classroom, een lesmethode die de traditionele manier van lesgeven omkeert door het onderwijs naar buiten het klaslokaal te verplaatsen (bijvoorbeeld via online filmpjes) en ‘huiswerk’ klassikaal te doen. Evers tegen Vrij Nederland destijds: ’Mijn lessen zijn meer gericht op de interesse en de ontwikkeling van de leerling dan op het examen. Als je leerlingen op de juiste manier benadert, kun je ook de laatbloeiers en de achterblijvers meekrijgen, beter dan in het huidige onderwijssysteem.’ Evers richtte daarnaast de vernieuwende lerarenopleiding ‘De Nederlandse School’ op, omdat hij meent dat de gangbare opleidingen geen geschikte leraren opleveren voor het nieuwe onderwijs. Sindsdien heeft hij niet stil gezeten: Onlangs verscheen bij het Amerikaanse Routledge Flip the System, dat Evers samenstelde met collega René Kneyber. Met Kneyber bracht hij eerder de bundel Het Alternatief uit en maakte hij deel uit van ‘de bende van negen’, een groep leraren die de nota ‘samen leren’ opstelde. In oktober verschijnt het vervolg op Het Alternatief. Evers is bovendien genomineerd voor de Global Teacher Prize, die in 2016 voor de tweede keer wordt uitgereikt.
Vrij Nederland interview
Eigen Kracht
Fiet van Beek is voorzitter van de Eigen Kracht-centrale. Het idee: zet bijvoorbeeld bij een gezinsprobleem, familieleden en vrienden bij elkaar om zelf praktische afspraken te maken
Vrij Nederland interview
Peerby
Spullen die je even nodig hebt lenen of huren van mensen bij jou in de buurt. De website en app Peerby helpen je om deze mensen te vinden.
Toen Daan Weddepohl in 2009 al zijn spullen kwijtraakte door een brand ontdekte hij hoe graag mensen elkaar eigenlijk helpen: van iedereen kreeg hij spullen toegestopt om weer op weg te komen. Hij bedacht een website om spullen te lenen in plaats van te kopen, zodat je niet naar de winkel hoeft als je eens een hogedrukspuit, decoupeerzaag of verlengsnoer nodig hebt. Goed voor de portemonnee, de sociale cohesie én de aardbol, want tachtig procent van de spullen wordt maar één keer per maand gebruikt en dat is helemaal niet duurzaam. Weddenpohls site telt nu vijfhonderdduizend leden, heeft meer dan honderdduizend transacties verwerkt, en opereert in twintig Europese en tien Amerikaanse steden. Peerby (spreek uit als ‘peerbaai’, een samentrekking van ‘peer 2 peer’ en ‘nearby’) behoorde tot de voorhoede van leeneconomie en redt het in tegenstelling tot veel peer companies tot noch toe wel. ‘Doordat wij geen statisch prikbord zijn, maar actief rondvragen via e-mail en smartphone heb je binnen 30 minuten iemand die het gevraagde aanbiedt. Die manier is uniek,’ zei Weddenpohl in 2013 als één van de allereerste vernieuwers in Vrij Nederland.
RAAAF
Met hun studio RAAAF zijn de broers Erik en Ronald Rietveld altijd op zoek naar raakvlakken tussen wetenschap, architectuur en kunst.
Foto: Raymond Rutting
Vrij Nederland interview
Wij Willen Zon
Marjan Minnesma nam veel risico’s om goedkoop zonnepanelen in te kopen voor een grote groep mensen.
Vrij Nederland interview
Rambler
Carmen van der Vecht en Tim Dekker begonnen een modelabel met straatjongeren als ontwerpers.
Foto: Maarten Kools
Vrij Nederland interview
Too Good To Waste
Too Good To Waste redt kromme komkommers en overgebleven tomaten van de composthoop.
Vrij Nederland interview
WakaWaka led-lamp
Licht opgewekt door zonne-energie voor de 1,5 miljard mensen die nu zijn aangewezen op vervuilende, brandgevaarlijke olielampen.
Vrij Nederland interview
VJ Movement
VJ Movement biedt videojournalisten van Mali tot Mexico de mogelijkheid hun verhalen te vertellen.
Thomas Loudon en Arend Jan van den Beld geloven niet in de objectiviteit van één verhaal, of in de correspondent die na een ontploffing naar de rampenplek wordt geparachuteerd en drie dagen later weer vertrekt. Ze geloven dat een verhaal verschillende perspectieven heeft en dat een situatie ook geduid moet worden. Dus richtten oud NOS-correspondent Loudon en ondernemer Van den Beld in 2009 de Video Journalism Movement op: een wereldwijd netwerk van professionele freelance videojournalisten die in staat zijn de aanloop naar de spreekwoordelijke ontploffing in kaart te brengen en verslag doen van de nasleep. Alle verhalen en ideeën worden online gepitcht en beoordeeld door leden van de VJ movement. Dat geldt ook voor de Cartoon Movement, een platform voor politieke cartoons en satire. Lokale cartoonisten van de Movement hebben onlangs in veertig landen lesgegeven over het thema Peace & Justice. Daar is in samenwerking met World Press Photo een tentoonstelling van gemaakt. Nu te zien in het Haagse Atrium, en vanaf april 2016 bij de Verenigde Naties in New York.
Foto: Maarten Kools
Vrij Nederland interview
Herman, de Zonnestroomverdeler
Christiaan Brester bedacht een kastje dat zonne-energie mogelijk maakt voor Verenigingen van Eigenaren.
Foto: Maarten Kools
Vrij Nederland interview
Butch and Sundance Media
Butch & Sundance Media is gespecialiseerd in innovatieve journalistieke projecten zoals documentaire games en interactieve verhalen. Complexe verhalen dichtbij brengen, daar zijn ze goed in.
Vrij Nederland interview
Flintwave
Op Flintwave.com laten ondernemers David van Hartskamp en Klaas Jan Bolt wetenschappers met behulp van crowdfunding hun projecten financieren.
Vrij Nederland interview
GeenSchool
Met flashmobs, één-op-één coaching, presentaties aan de gemeente, colleges van de kapper en de politie daagt GeenSchool leerlingen én docenten uit om verder te kijken dan het schoolgebouw.
Vrij Nederland interview
Hack de Overheid
Hack de Overheid haalt overheden over data vrij te geven. Daar hebben zij een handige app voor gemaakt.
Hack de Overheid zet zich sinds 2009 in om overheidsgegevens te openbaren. De financiële boekhouding van gemeenten, bijvoorbeeld, of data van het openbaar vervoer. Met die open data maakt de Hack de Overheid-community (zo’n 2000 programmeurs, ontwerpers, jonge ondernemers en studenten) dan ICT-toepassingen zodat de gegevens ook toegankelijk worden voor het grote publiek. ‘Nederland ligt hopeloos achter op dit gebied,’ zei oprichter Lex Slaghuis in 2013 tegen Vrij Nederland, toen de community werd uitgeroepen tot Radicale Vernieuwer. ‘Ambtenaren zijn huiverig omdat ze de controle kwijtraken als ze het aan ons geven. Maar het punt is: zij zijn niet de baas over onze gegevens, die zijn van ons allemaal.’ Hack de Overheid leverde al honderden projecten op, waaronder Open KvK, waar 24 uur per dag gegevens van de Kamer van Koophandel zijn op te vragen. En meer recent sloeg Open State, waar Hack de Overheid deel van uit maakt, de handen ineen met het RIVM om de staat van het natuurlijk kapitaal in Nederland inzichtelijk te maken via de Atlas Natuurlijk Kapitaal (ANK).
Vrij Nederland interview
Thuisafgehaald.nl
Marieke Hart en Jan Thij Bakker begonnen een website voor thuiskoks. Het bleek een ongekend succes.
Foto: Maarten Kools
Vrij Nederland interview
Thijs de la Court
Thijs de la Court, voormalig wethouder duurzaamheid in Lochem, helpt zijn stad op onconventionele wijze aan een groene toekomst.
Foto: Maarten Kool
Vrij Nederland interview
Eddie the Eagle Museum
In plaats van het publiek te pleasen, wil het Eddy the Eagle Museum het uitdagen. ‘Durf te falen’ is hun moto.
Foto:Maarten Kools
Vrij Nederland interview
Het Repair Café
Zodra iets kapot gaat, gooien we het weg. Het Repair Café laat zien dat het anders kan.
Foto: Maarten Kools
Vrij Nederland interview
Sistah
Aan de hand van onderwerpen als pesten, loverboys of eerwraak organiseert Sistah bijeenkomsten voor meiden.
Vrij Nederland interview
FairPhone
FairPhone wil een eerlijke telefoon maken die mens en natuur zoveel mogelijk spaart.
Bas van Abel en zijn FairPhone-team wilden niet alleen maar campagne voeren tegen de smerige productie van smartphones: de Congolese bloedmineralen die erin zitten, de Chinese onderbetaalde tienerhandjes die ze maken, de elektronische puinzooi die achterblijft. Dus besloten ze zelf, als bedrijf, een alternatief op de markt te brengen dat zo min mogelijk schade aan mens en natuur zou aanbrengen. Dat lukte, mede dankzij een crowdfundingcampagne die ruim tienduizend mensen wereldwijd zo gek kreeg te betalen voor een apparaat dat nog niet bestond. De FairPhone is vooral een ‘fairer phone’, want honderd procent verantwoordelijk, dat lukt nog niet. Maar het ding heeft wel een duurzamere batterij, een anti-ratrace ontwerp, conflictvrije stofjes, gerecycled kunststof en een arbeidersvriendelijke herkomst. En geen oordopjes, want die hebben mensen toch wel. Dat betekent lichtere pakketjes en dat betekent minder CO2-uitstoot. Inmiddels is de tweede generatie FairPhone ook een feit, en te pre-bestellen voor 525 euro.
Vrij Nederland interview
Zorgvoorelkaar.com
Ook drukke mensen willen wel vrijwilligerswerk doen, als het past. Zorgvoorelkaar.com brengt vraag en aanbod bij elkaar.
Vrij Nederland interview
Onterfd goed
Drie museologen willen musea leren hun collecties te delen. Stichting Onterfd Goed is als enige organisatie in Nederland gespecialiseerd in de herprofilering en herbestemming van museale collecties. Onterfd Goed zorgt ervoor dat deze objecten niet verloren gaan.
Foto: Maarten Kools
Vrij Nederland interview
Bluerise
Twee ondernemers willen een zeewatercentrale bouwen op Curaçao. Want de oceaan zit vol schone energie en waarom daar geen gebruik van maken?
Foto: Maarten Kools